13 Mayıs 2015 ÇARÅžAMBA |
Resmî Gazete |
Sayı : 29354 |
YÖNETMELİK |
||
SaÄŸlık Bakanlığı (Türkiye Halk SaÄŸlığı Kurumu)’ndan: LEJYONER HASTALIÄžI KONTROL USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar Amaç MADDE 1 – (1) Bu YönetmeliÄŸin amacı; lejyoner hastalığına karşı hazırlıklı olmak, hastalıktan korunmak ve hastalıkla mücadele etmek için alınması gereken tedbirler ile hastalığın bildirimine iliÅŸkin usul ve esasları düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; lejyoner hastalığından korunma amaçlı alınacak önlemler ve koruyucu uygulamaları, lejyoner hastalığının tanısı, bildirimi ve takibini, hastalık saptanan yerlerde alınacak önlemleri, temizlik ve dezenfeksiyon uygulamalarını, hastalığın tanısı ve yapılacak çevresel çalışmalar sırasında numune alımını, numunelerin analizlerini gerçekleÅŸtirecek laboratuvarlar ile referans laboratuvarının görevlerini, hastalıktan korunma ve hastalık ile mücadele çalışmalarında gerçek ve tüzel kiÅŸilerin görev ve sorumluluklarını kapsar. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 3 üncü maddesi ile 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı SaÄŸlık Bakanlığı ve BaÄŸlı KuruluÅŸlarının TeÅŸkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 26 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi ile 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar ve kısaltmalar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Akut dönem: Konaklama birimi ile ilgili vaka ihbarı yapıldıktan sonra dekontaminasyon iÅŸlemleri tamamlanıncaya kadar geçen süreyi, b) Bakanlık: SaÄŸlık Bakanlığını, c) ELDSNet: Avrupa Bölgesi Lejyoner Hastalığı Surveyans Ağını (European Legionnaires' Disease SurveillanceNetwork ELDSNet), ç) Konaklama birimi: Yataklı saÄŸlık kurum ve kuruluÅŸları, turizm, rekreasyon amaçlı hizmet veren yerler ve/veya vaka ile iliÅŸkili yerleri, d) Kurum: Türkiye Halk SaÄŸlığı Kurumunu, e) Lejyoner hastalığı tek vaka: Bir konaklama biriminde 2 yıllık zaman diliminde tespit edilen tek lejyoner hastalığı vakasının olma durumunu, f) Lejyoner hastalığı küme vaka: Bir konaklama biriminde 2 yıllık zaman dilimi içinde iki veya daha fazla vaka tespit edilmesi durumunu, g) Lejyoner hastalığı hızlı geliÅŸen küme vaka: Bir konaklama biriminde 3 aylık zaman dilimi içinde üç veya daha fazla vaka tespit edilmesi durumunu, ÄŸ) Lejyoner hastalığı kontrol programı: Lejyoner hastalığının tanısının konulması ve sürveyansının daha saÄŸlıklı yürütülmesi için ülke standartlarının belirlenmesi, hastalığı önlemeye ve hastalıkla mücadeleye yönelik uygulanması gereken yöntemlerin güvenilir ve daha etkili yapılmasının saÄŸlanması, kurumlar ve sektörler arası iletiÅŸim ve iÅŸbirliÄŸinin güçlendirilmesi amacıyla yürütülen programı, h) Lejyoner hastalığı laboratuvar ağı: Ulusal referans laboratuvarı tarafından koordine edilen, lejyoner hastalığı kontrol programına dâhil olan halk saÄŸlığı laboratuvarlarından oluÅŸan ve gerektiÄŸinde diÄŸer kamu kurum ve kuruluÅŸlarının laboratuvarlarının da yer alabileceÄŸi görev ve sorumlulukları belirlenmiÅŸ ağı, ı) Legionella bölge laboratuvarı: Lejyoner hastalığı ile ilgili olarak fonksiyon ve görevleri 19 uncu maddede açıklanan ve Kurumca yetkilendirilen laboratuvarı, i) Müdürlük: Halk SaÄŸlığı Müdürlüklerini, j) Rehber: Lejyoner hastalığı kontrol programı rehberini, k) Rutin koruyucu önlemler: Konaklama birimlerinde lejyoner hastalığı vakası görülmediÄŸi dönemlerde yapılacak uygulamaları, l) Sürveyans: Halk saÄŸlığı çalışmalarının planlanması, uygulanması ve deÄŸerlendirilmesi için gerekli saÄŸlık verilerinin düzenli ve sistematik biçimde toplanması, analiz edilmesi ve yorumlanması; aynı zamanda tüm bu bilgilerin, ihtiyacı olan kiÅŸilere dağıtımının zamanında ve bütüncül biçimde yapılmasını, m) TSM: Toplum SaÄŸlığı Merkezlerini, n) Ulusal referans laboratuvarı: Türkiye Halk SaÄŸlığı Kurumu bünyesindeki ulusal solunum yolu patojenleri referans laboratuvarını, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Rutin Koruyucu Önlemler Rutin koruyucu önlemlerin uygulanacağı mekân ve alanlar MADDE 5 – (1) Rutin koruyucu önlemlerin uygulanacağı merkezi soÄŸutma, ısıtma veya havalandırma sistemi kullanılan ve/veya suyun bulunduÄŸu veya kullanıldığı alan ve mekânlar ÅŸunlardır: a) SaÄŸlık alanları: Tüm yataklı saÄŸlık kurum ve kuruluÅŸları. b) Turizm ve rekreasyon alanları: Oteller, moteller, tatil köyleri, misafirhaneler gibi turistik konaklama birimleri, kaplıcalar, rehabilitasyon merkezleri, huzurevleri, bakımevleri, konaklamalı gemiler (yolcu gemileri), büyük alışveriÅŸ merkezleri, suyun bulunduÄŸu veya kullanıldığı halkın ortak kullanımına açık rekreasyonel alanlar. c) DiÄŸer alanlar: Suyun kullanıldığı endüstriyel havalandırma sistemlerinin ve/veya soÄŸutma makinelerinin kullanıldığı iÅŸ merkezleri ve iÅŸyerleri. Su yönetimi planı MADDE 6 – (1) Konaklama birimlerinde, su sisteminde legionella kolonizasyonunu önlemeye yönelik su yönetimi planı hazırlanır ve uygulama ile ilgili kayıtlar düzenli olarak tutulur. Sorumlu personel MADDE 7 – (1) Konaklama birimlerinde, Müdürlüklerce legionella konusunda yapılacak en az 8 saatlik eÄŸitimi almış en az lise mezunu bir personel bulundurulur. Bu personel, ilgili konaklama biriminde lejyoner hastalığından korunma amaçlı alınacak önlemler ve koruyucu uygulamaların tümünden sorumludur. Bu sorumluluk konaklama birimi sahibinin ya da iÅŸletmecisinin yükümlülüÄŸünü ortadan kaldırmaz. Konaklama biriminde iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmetlerinin sunulmasından sorumlu kiÅŸi ile birlikte konaklama biriminin risk deÄŸerlendirmesini yapmakla sorumludur. (2) Yataklı saÄŸlık kurumlarında bu görev hastane teknik servisi ve hastane yönetiminin aktif katılımı ileenfeksiyon kontrol komiteleri tarafından yürütülür. (3) Konu ile ilgili görevlendirilen sorumlu personelin isimleri MüdürlüÄŸe bildirilir. Rutin koruyucu önlemler MADDE 8 – (1) Konaklama biriminin faaliyette olduÄŸu sürece alınacak rutin koruyucu önlemler ÅŸunlardır: a) Dipte oluÅŸan çamur tortusunu azaltmak veya boÅŸaltmak için su tanklarının uygun bir noktasında tahliye muslukları bulunur. SoÄŸuk su tankları en az yılda iki kez, sıcak su tankları ise en az yılda üç kez boÅŸaltılır, temizlenir vedezenfekte edilir. Sediment birikiminin fazla olması durumunda bu süreler kısaltılır. b) Su dağıtım sisteminin herhangi bir yerinde su akımının durduÄŸu ya da çok yavaÅŸ olduÄŸu kısımlar (ölü-baÄŸlantı/boÅŸluk) olmayacak ÅŸekilde düzenleme yapılır. Fiziksel kontroller her ay yapılır. Sistemin dezenfeksiyonu ise en az yılda bir kez yapılır. c) EÄŸer bir sıcak su tankı veya sıcak su sisteminin bir kısmı bir hafta veya daha uzun bir süre ile bakım ve benzeri nedenlerle devre dışı kaldıysa; yeniden kullanıma sokulduÄŸu andan itibaren suyun sıcaklığı en az bir gün süre ile 70°C’ınüzerinde tutulur. ç) Sıcak su tanklarında bulunan suyun sıcaklığı yıl boyunca en az 60°C düzeyinde tutulur. Sıcak su tanklarına geri dönen su en az 50°C olur. d) Sıcak su ısıtıcı tanklarında; eÄŸer soÄŸuk su giriÅŸi veya sıcak su dönüÅŸ baÄŸlantısı doÄŸru yapılmamışsa durgunluk olabileceÄŸinden; bu durgunluk, baÄŸlantı noktalarının deÄŸiÅŸtirilmesi ile giderilir. Fiziksel kontroller her ay yapılır. e) Kullanılmayan odalardaki musluk ve duÅŸ baÅŸlıklarından sıcak ve soÄŸuk suyun her gün 3-5 dakika akıtılması saÄŸlanır. f) Binanın hemen her noktasında musluk veya duÅŸ baÅŸlıklarından akıtılan suyun sıcaklığı bir dakika içinde 50-60°C arasında bir sıcaklığa ulaÅŸması saÄŸlanır ve her gün suyun sıcaklığı ölçülür. g) Konaklama birimlerinde ÅŸehir ÅŸebekesi dışında farklı bir kaynaktan su temin ediliyor ise binanın rastgele seçilen birkaç noktasından her gün musluklardan akıtılan suyun klor düzeyi ile suyun sıcaklığı ölçülerek kayıt edilir. SaÄŸlık kurum ve kuruluÅŸlarında ÅŸehir ÅŸebekesi dışında farklı bir kaynaktan su kullanıp kullanmadığı aranmaksızın binanın rastgele seçilen birkaç noktasından her gün musluklardan akıtılan suyun klor düzeyi ile suyun sıcaklığı ölçülerek kayıt edilir. ÄŸ) DuÅŸ baÅŸlıkları ve musluk filtrelerinde oluÅŸan sediment her ay amaca uygun kalıntı önleyici/gidericilerle temizlenir ve her hafta dezenfekte edilir. h) Kullanımda olan soÄŸutma kulelerinin 3 ayda bir iÅŸletme bakımı yapılır ve yılda en az 2 kez mekanik olarak temizlenir, tortu ve sediment tamamen uzaklaÅŸtırılır, organizmaların üremesini engellemek için Bakanlıktan alınmış üretim veya ithal iznine sahip biyosidal ürünler kullanılır. Sediment birikiminin fazla olması durumunda bu süreler kısaltılır. ı) Kalorifer sistemi en az yılda bir kere temizlenir ve dezenfekte edilir. (2) Konaklama birimi bir hafta veya daha uzun süre kapalı tutuluyorsa, misafir kabul etmeden önce aÅŸağıdaki önlemler yerine getirilir: a) Bütün sıcak su tanklarındaki suyun sıcaklığı 70°C’a kadar çıkarılır (heating) ve en az 24 saat süre ile bu düzeyin korunması saÄŸlanır. b) Bütün sıcak su muslukları ve duÅŸ baÅŸlıklarından en az 5-10 dakika süre ile suyun akıtılması saÄŸlanır (flushing); bu ÅŸekilde musluktan akan suyun sıcaklığı en az 60°C olur. c) En az 24 saat süre ile musluklardan akan suyun sıcaklığı 60°C’ın üstünde tutulur. ç) Ayrıca sıcak ve soÄŸuk su sisteminin tümünde bakiye klor miktarı en az 3 ppm olacak ÅŸekilde hiperklorinasyonyapılır; en az 24 saat süre ile bu düzey korunur. DiÄŸer kimyasal eradikasyon yöntemlerinden birisi de tercih edilebilir. Bu iÅŸlemler sırasında konaklama birimi yetkilileri tarafından, konaklama biriminde konaklayan misafirlerin suyu içme-kullanma amaçlı kullanmamaları için gerekli tüm tedbirler ve önlemler alınır. d) DuÅŸ baÅŸlıkları ve musluklar temizlenir, oluÅŸan kireç ve/veya kalıntı tabakaları giderilir. e) SoÄŸutma kuleleri tümü ile boÅŸaltılıp, bütün tortu ve kirlilik uzaklaÅŸtırılır. İç yüzeyler temizlenir ve dezenfeksiyonu saÄŸlanır. Sistem yeniden kullanıma sokulurken etkili biyosidler uygulanır. (3) Konaklama birimlerinde birinci ve ikinci fıkra kapsamında uygulanan rutin koruyucu önlemlere iliÅŸkin olarak dosya tanzim edilir ve istenilmesi durumunda veya denetim esnasında Müdürlük/TSM’ye veya denetçilere ibraz edilir. Rutin numune alınacak konaklama birimleri MADDE 9 – (1) Rutin koruyucu önlemler kapsamında vaka çıkmasa dahi yataklı saÄŸlık kurum ve kuruluÅŸlarından su numunesi alınır. Rutin numune sayısı ve alım noktaları MADDE 10 – (1) Yataklı saÄŸlık kurum ve kuruluÅŸlarından en az yılda bir kez olmak üzere katlardaki odaların sıcak su muslukları ve duÅŸ baÅŸlıklarından 100 yataÄŸa kadar en az 5 numune alınır, ilave her 50 yatak için bu sayıya 1 numune daha ilave edilir. (2) Bünyesinde riskli birim olarak tanımlanan doku-organ transplantasyon ünitesi, hematoloji veya onkoloji servisleri içeren hastanelerde bu birimleri de temsil edecek ÅŸekilde eÅŸit aralıklarla yılda 2 kez rutin numune alınır. (3) Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen rutin numune sayılarına ilave olarak, tesiste bulunması durumunda sıcak su tankı ve soÄŸuk su tankı ile binaya giren ÅŸebeke suyu deposundan en az ikiÅŸer numune, merkezi havalandırma sistemi soÄŸutma kulesi ve kondansatörü, buz makinesi, termal havuz, artezyen kuyusu, artezyen su deposunun her birinden en az birer numune daha alınır. (4) Birinci fıkrada belirtilen numuneler binadaki katları temsil edecek ÅŸekilde odaların duÅŸ baÅŸlıklarından ve lavabo musluklarından alınır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Su Sistemlerinin Temizlenmesi ve Dekontaminasyonu Fiziksel yöntemler MADDE 11 – (1) Konaklama biriminde Lejyoner hastalığı vakası saptandığında veya su numunelerindelegionella bakterisi ürediÄŸinde, rehberde belirtildiÄŸi üzere, öncelikle konaklama birimlerinin fiziki ÅŸartlarının bakterinin yaÅŸaması ve çoÄŸalmasını engelleyecek ÅŸekilde düzenlenmesi gerekir. Bu kapsamda; tanklarda biriken tortu ve sedimentinsüpürülüp temizlenmesi, tesisatın tümü ile boÅŸaltılıp doldurulması, soÄŸutma kulelerinin ve depo iç yüzeylerinin fırçalanarak biyofilm tabakasının kazınması, filtrasyon gibi fiziksel yöntemler uygulanır. Dekontaminasyon yöntemleri MADDE 12 – (1) Konaklama biriminde vaka veya üreme tespit edildiÄŸi durumlarda 11 inci maddede belirtilen fiziksel yöntemlerin uygulanmasından sonra legionella bakterisinin yaÅŸamasının ve çoÄŸalmasının önlenmesi kapsamında etkili olmak ÅŸartıyla termal, kimyasal veya radyasyon ile eradikasyon yöntemlerinden en az biri rehberde belirtildiÄŸi ÅŸekilde uygulanır. Bu iÅŸlemler sırasında konaklama birimi yetkilileri tarafından, konaklama biriminde konaklayan misafirlerin suyu içme-kullanma amaçlı kullanmamaları için gerekli tüm tedbirler ve önlemler alınır. (2) Dekontaminasyon amacıyla aÅŸağıdaki yöntemler uygulanır: a) Termal eradikasyon yöntemleri: 1) Yüksek ısıtma (superheating) yöntemi: Sıcak su tanklarındaki suyun sıcaklığı en az 24 saat süresince 70°C’nin üzerine çıkarılır ve son kullanma noktalarında da 60°C’nin üzerinde olması saÄŸlanır. Konaklama biriminin risk durumuna (biyofilm, sediment ve kireç oluÅŸumlarının derecesi, sistemin eskiliÄŸi ve benzeri) göre superheating süresi 72 saate kadar uzatılabilir. 2) Flushing: Tanklarda biriken tortu ve sedimentin süpürülüp temizlenmesi ve tesisatın tümü ile boÅŸaltılıp doldurulmasından sonra suyun uç noktalarda 60°C’ye ulaÅŸmasından sonra, tüm musluklar ile duÅŸ baÅŸlıklarından en az 5-10 dakika süreyle akıtılması iÅŸlemidir. 3) Åžok ısıtma: Sistemin belirli bir yerinde bulunan suyun aniden yüksek ısılara (>88°C) çıkarılması ve hemen ardından uygun miktarda soÄŸuk su ile karıştırılarak kullanıma verilmesi iÅŸlemidir. b) Kimyasal eradikasyon yöntemleri: 1) Klorlama: Sudaki klor düzeyinin son kullanma noktalarında en az 2 saat, mümkünse 24 saat süreyle en az 3ppm olacak ÅŸekilde yüksek konsantrasyonda klor (hiperklorinasyon) uygulanmasıdır. 2) Ayrıca kullanım yerlerine uygun olarak seçilen etkili biyosidal ürünlerden olan Ozon, Hidrojenperoksit(H2O2) veya Bakır (Cu)-GümüÅŸ (Ag) İyonizasyon uygulamalarından herhangi biri kullanılarak dekontaminasyon iÅŸlemi yapılabilir. c) Radyasyon ile eradikasyon yöntemleri: 1) Ultraviyole uygulaması: Optimum sonuç için 40°C’deki suyun Ultraviyole (UV) cihazı ile %100 transmisyon esası ile 254 nm UV dalga boyunda iÅŸleme tabi tutulmasıdır. ç) Konaklama birimlerinde, legionella bakterisinin yaÅŸamasının ve çoÄŸalmasının önlenmesi amacı ile yapılacak kimyasal çalışmalar kapsamında, kullanılacak biyosidal ürünlerin kullanım amacına uygun olarak Bakanlıktan üretim ve ithal iznine sahip olması gerekmektedir. Uygulanan tüm iÅŸlemlerden sonra kullanıma verilecek suyun kalitesi 17/2/2005tarihli ve 25730 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte belirtilen özelliklere uygun olur. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sürveyans Çalışmaları Vaka sürveyansı MADDE 13 – (1) 30/5/2007 tarihli ve 26537 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bulaşıcı Hastalıklar Sürveyansve Kontrol Esasları YönetmeliÄŸinde yer alan lejyoner hastalığı için klinik vaka tanımına uyan vakaların olması durumunda vaka sürveyansı baÅŸlatılır. (2) Bu kapsamda, lejyoner hastalığı düÅŸünülen vakalarda rehberde belirtilen ÅŸekilde numune alınır velaboratuvara gönderilir. (3) Analiz sonucunun pozitif olması durumunda laboratuvar tarafından sonuç muayene eden hekime telefon ile derhal bildirilir. (4) Muayene eden hekim tarafından laboratuvar sonucuna göre olası ve kesin vaka tanısı konulan hastalar için rehberde düzenlenen formlar ile bildirimi zorunlu hastalık fiÅŸleri düzenlenerek TSM’ye bildirilir. (5) Kurum tarafından salgın kararı verilen durumlarda, toplumun zararlı etkilerden korunması için halka duyuru, alan ve/veya mekânın tamamının veya bir bölümünün kapatılması gibi tedbirler de dâhil olmak üzere gerekli bütün önleyici tedbirler alınır. Aktif sürveyans MADDE 14 – (1) Yataklı saÄŸlık kurum ve kuruluÅŸlarında vaka çıkması veya rutin çalışmalar kapsamında alınan numunelerde üreme tespit edilmesi durumlarında vaka sürveyansı kapsamında aktif sürveyans çalışmaları baÅŸlatılır. (2) Bu kapsamda, legionella sorumlusu tarafından ilgili hekimlerden pnömoni tanısı düÅŸünülen hastaların lejyoner hastalığı yönünden de deÄŸerlendirilmesi istenilir. Ayrıca, geriye dönük olarak vaka arama çalışmaları baÅŸlatılır. Çevresel sürveyans MADDE 15 – (1) Lejyoner hastalığı bildiriminin ELDSNet üzerinden veya herhangi bir saÄŸlık biriminden yapılması veya saÄŸlık hizmeti veren konaklama birimlerinde yapılan rutin çalışmalar kapsamında üreme olması durumunda Müdürlük/TSM tarafından rehberde belirtilen algoritmaya göre hemen çevresel sürveyans çalışmalarına baÅŸlanır. (2) Çevresel sürveyans kapsamında yataklı saÄŸlık kurumları ve diÄŸer tüm konaklama birimlerinde ilk, ikinci ve üçüncü incelemeler yapılır. İlk inceleme MADDE 16 – (1) Konaklama biriminde, öncelikle su sistemi deÄŸerlendirilir. Yataklı saÄŸlık kurum ve kuruluÅŸları için 10 uncu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde, 500’den az yataklı diÄŸer konaklama birimlerinde periferiknoktalardan (katlardaki odaların sıcak su muslukları ve duÅŸ baÅŸlıklarından) en az 10 su numunesi, 500’den fazla yataklı konaklama birimlerinde ise periferik noktalardan ilave her 50 yatak için en az 1 örnek daha olacak ÅŸekilde su numunesi alınır. Su sisteminin dekontaminasyonu iÅŸlemlerine hemen baÅŸlanır. (2) Konaklama birimi iÅŸleticisi tarafından su numunesi alınmasına izin verilmemesi ve/veya su sisteminindekontaminasyonu çalışmalarına baÅŸlanmaması durumunda halka duyuru ve alan ve/veya mekânın tamamının veya bir bölümünün kapatılması gibi tedbirler de dâhil olmak üzere gerekli bütün önleyici tedbirler alınabilir. İkinci inceleme MADDE 17 – (1) İlk inceleme kapsamında su sisteminin dekontaminasyonu çalışmalarının baÅŸlamasından 24 saat sonra konaklama birimine tekrar gidilir, dekontaminasyon iÅŸlemi sırasındaki su klor düzeyi ve su sıcaklığı tespit edilir. (2) İlgili formlar doldurularak 10 gün içinde Müdürlük tarafından Kuruma gönderilir. Üçüncü inceleme MADDE 18 – (1) İlk incelemeden sonra en geç 15 gün içinde konaklama birimine tekrar gidilir. Konaklama biriminde yapılması gereken dekontaminasyon iÅŸlemleri yerinde deÄŸerlendirilir. a) Konaklama birimi yetkilisi tarafından imzalanan rehberin ekinde yer alan rutin kontrol önlemleri listesi ve taahhütname alınır. b) Daha sonra, yapılan dekontaminasyon iÅŸlemlerinin deÄŸerlendirilmesi amacı ile su örnekleri alma talimatına göre ikinci su numunesi alınır laboratuvara gönderilir. Birinci su numunesinin laboratuvar inceleme sonuçları “uygun” olarak gelmiÅŸ olsa dahi ikinci su numunesinin alınması zorunludur. c) İkinci su numunesinin analiz sonuçları geldikten sonra ilgili formlar doldurularak Kuruma gönderilir. (2) İl düzeyinde yapılan çevresel sürveyans çalışmaları bildirim tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde tamamlanır ve ilgili formlar doldurularak Kuruma gönderilir. (3) İkinci su örneklemesinin analiz sonucu uygun çıkar ise konaklama biriminde rutin kontrol önlemlerine baÅŸlanır. (4) Analiz sonucu uygun çıkmaz ise konaklama birimine tekrar su sistemi dekontaminasyonu iÅŸlemleri yaptırılır ve dekontaminasyonu takiben yaklaşık 3-5 gün sonra tekrar kontrol amaçlı su numunesi alınarak analiz için gönderilir. Su numunelerinin analiz sonuçları uygun çıkana kadar bu iÅŸlemler tekrarlanır. (5) Vaka çıkan konaklama birimlerinde rutin kontrol önlemlerinin uygulanması Müdürlük veya TSM tarafından iki aylık periyotlarla iki yıl süreyle denetlenir. Yapılan rutin denetimler sırasında rehberde düzenlenen formlar doldurularak MüdürlüÄŸe gönderilir. (6) Hastane kaynaklı lejyoner hastalığı tespit edildiÄŸinde; kaynak araÅŸtırması sırasında yukarıda belirtilen çalışmalara ilaveten hasta ile iliÅŸkili olduÄŸu düÅŸünülen tıbbi cihazlardan da numune alınır. BEŞİNCİ BÖLÜM Laboratuvarlar Legionella bölge laboratuvarları ve görevleri MADDE 19 – (1) Lejyoner hastalığının kontrolünde, geçerli tanı kapasitesine sahip Kurumca belirlenmiÅŸlaboratuvarlardır. (2) Legionella bölge laboratuvarlarının görevleri ÅŸunlardır: a) Çalışmalarını rehbere uygun olarak yürütür. b) Kurumca belirlenen ulusal standartları uygular. c) Ulusal referans laboratuvarının düzenlediÄŸi legionella spesifik eÄŸitim programına katılan en az bir mikrobiyoloji uzmanı ve bir saÄŸlık personeli bulundurur. ç) Suda ve klinik örneklerde kültür yöntemiyle legionella izolasyon ve identifikasyonunu gerçekleÅŸtirir. d) İdrarda legionella spesifik antijenleri saptamak için üriner antijen testini uygular. e) İzole ettiÄŸi legionella suÅŸlarını ileri identifikasyon çalışmaları yapılmak üzere ulusal referans laboratuvarınagönderir. Aynı suÅŸları, Kurumca belirlenen standart prosedürlere uygun bir ÅŸekilde en az 6 ay süre ile stoklar. f) Laboratuvar çalışması sonucunda elde edilen verileri, aylık olarak ulusal referans laboratuvarına ve Bulaşıcı Hastalıklar Daire BaÅŸkanlığına gönderir. g) Laboratuvarda uygulanan yöntemlere iliÅŸkin iç kalite kontrol çalışmalarını yapar, bu çalışmaları kayıt altına alır. Uygun olmayan sonuçlar için gerekli düzeltici önleyici faaliyetlerde bulunur. ÄŸ) Ulusal referans laboratuvarı tarafından düzenlenen laboratuvarlararası karşılaÅŸtırma testleri ve dış kalite kontrol programlarına katılır. Bu katılımları belgeleyerek sonuçları kayıt altına alır. Uygun olmayan sonuçlar için gerekli düzeltici önleyici faaliyetlerde bulunur. h) Lejyoner hastalığı kontrol programı laboratuvar ağı içinde yer alır. Ulusal referans laboratuvarının görevleri MADDE 20 – (1) Ulusal referans laboratuvarının görevleri ÅŸunlardır: a) Lejyoner hastalığının kontrolü için sürveyans sisteminin Rehberde belirtildiÄŸi ÅŸekilde yürütülmesine, ulusallaboratuvar tanı kapasitesinin geliÅŸtirilmesine ve ulusal düzeyde strateji oluÅŸturulmasına destek olur. b) Lejyoner hastalığı kontrol programı kapsamında yürütülen laboratuvar çalışmalarının standartlarını belirler. DoÄŸru, geçerli, güvenilir tanı konulmasına ve laboratuvarlararası tanı standardizasyonunun saÄŸlanmasına yönelik ulusal standartları oluÅŸturur. c) Lejyoner hastalığı kontrol programı laboratuvar ağının oluÅŸturulmasını koordine eder. ç) Laboratuvarların çalışmalarını koordine eder, faaliyetlerini izler ve deÄŸerlendirir. d) Laboratuvarların legionella konusunda yeterli teknik kapasiteye ulaÅŸması için eÄŸitim programları düzenler,laboratuvarlararası karşılaÅŸtırma testleri yapar ve laboratuvar deÄŸerlendirme ziyaretlerinde bulunur. e) Bilimsel ve ulusal/uluslararası teknik mevzuat uyumu ile ilgili konularda danışmanlık yapar. f) Lejyoner hastalığının kontrolüne ve tanısına yönelik yeni tekniklerin geliÅŸtirilmesi amacıyla Ar-Ge çalışmaları yürütür. Lejyoner hastalığı laboratuvar ağı MADDE 21 – (1) Kurum kapsamındaki ulusal referans laboratuvarı tarafından koordine edilen, lejyoner hastalığı kontrol programına dâhil olan halk saÄŸlığı laboratuvarlarından oluÅŸan ve gerektiÄŸinde diÄŸer kamu kurum ve kuruluÅŸlarının laboratuvarlarının da yer alabileceÄŸi görev ve sorumlulukları belirlenmiÅŸ lejyoner hastalığı kontrol programı laboratuvar ağıdır. (2) Ulusal referans laboratuvar, lejyoner hastalığı kontrol programı kapsamında, lejyoner hastalığının sürveyansı ve kontrolüne yönelik laboratuvar aÄŸ yapısını oluÅŸturur. Aynı zamanda Kurumca analiz yetkisi verilen laboratuvarlarınlaboratuvar ağına dâhil olmasını saÄŸlar. Laboratuvar ağına dâhil olma kriterleri MADDE 22 – (1) Laboratuvarlar, verilerinin kabul edilebilirliÄŸi açısından aÅŸağıda belirtilen kriterlerdoÄŸrultusunda laboratuvar ağına dâhil edilirler. a) Suda legionella analizi için Kurum tarafından verilen analiz yetkisine sahip olan laboratuvarlar aÄŸa dâhil edilir. b) 9/10/2013 tarihli ve 28790 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tıbbi Laboratuvarlar YönetmeliÄŸine göre klinik numunelerin incelenmesinde Bakanlık tarafından legionella analizleri için test bazında referans yetkili laboratuvar olarak belirlenen bütün laboratuvarların laboratuvar ağına dâhil olması gereklidir. c) AÄŸa dâhil olan laboratuvarlar; tanıda kurum tarafından belirlenen ulusal standartları uygular. ç) AÄŸ kapsamındaki laboratuvarlar; ulusal referans laboratuvarı tarafından uygulanan laboratuvarlararasıkarşılaÅŸtırma ve dış kalite deÄŸerlendirme programlarına katılır ve baÅŸarılı sonuçlar almak zorundadır. d) AÄŸa dâhil olan laboratuvarlar; ulusal referans laboratuvarı tarafından uygulanan yerinde deÄŸerlendirme programına dâhil olur. e) Lejyoner hastalığı kontrol programı kapsamında klinik numune çalışan ve (c), (ç) ve (d) bendlerindekikoÅŸulları saÄŸlayan laboratuvarlar da müracaatları sonrasında aÄŸa dâhil edilir. Laboratuvarların fiziki ve biyogüvenlik ÅŸartları MADDE 23 – (1) Legionella türü bakteriler, uluslararası risk sınıflandırmasında Risk Grubu-2 patojenler arasında yer alır. Risk Grubu-2 mikroorganizmalarla yapılacak çalışma Biyogüvenlik Düzeyi-2 standartlarına uygundizayn edilmiÅŸ laboratuvarlarda yürütülür. Bu kapsamda kurum tarafından belirlenmiÅŸ ulusal standartlar temel alınır. ALTINCI BÖLÜM ÇeÅŸitli ve Son Hükümler Numune alma yetkisi MADDE 24 – (1) Numuneler, Müdürlük veya TSM’de görevli personel tarafından rehberde belirtildiÄŸi ÅŸekilde usulüne uygun olarak alınır ve gönderilir. Suda legionella analiz yetkisi MADDE 25 – (1) Suda legionella analizi konusunda yetkili laboratuvarlar ve bu laboratuvarların sahip olması gereken standartlar Kurum tarafından belirlenir. Analiz sonucu bildirimi MADDE 26 – (1) Yataklı saÄŸlık kurum ve kuruluÅŸlarından alınan rutin numunelere ait analiz sonuçları, analizi gerçekleÅŸtiren laboratuvarlar tarafından ilgili yataklı saÄŸlık kurum ve kuruluÅŸlarına bildirilir. (2) Vaka ile iliÅŸkili olduÄŸu düÅŸünülen konaklama biriminden alınan numunelere ait analiz sonuçları, konaklama birimine ve ilgili MüdürlüÄŸe gönderilir. (3) Yataklı saÄŸlık kurum ve kuruluÅŸlarında yapılan incelemeler sonucunda legionella yönünden herhangi bir pozitiflik tespit edildiÄŸi durumlarda konaklama birimleri tarafından TSM/MüdürlüÄŸe ivedilikle haber verilecektir. (4) Yapılan çalışmalarda elde edilen sonuçlar, yataklı saÄŸlık kurum ve kuruluÅŸları tarafından rehberde düzenlenen forma iÅŸlenerek TSM/MüdürlüÄŸe gönderilir. (5) Hastanelerden gelen sonuçlar; Müdürlük tarafından, rehberde düzenlenen forma iÅŸlenerek aylık olarak Kuruma gönderilir. İdari yaptırımlar MADDE 27 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı davrananlar hakkında 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282 nci maddesinde yer alan idari yaptırım uygulanır. Rehber MADDE 28 – (1) Bu YönetmeliÄŸin uygulanmasına iliÅŸkin usul ve esaslar Kurum tarafından rehber ile belirlenir. Ücretler MADDE 29 – (1) Çevresel sürveyans çalışmalarında alınan numunelerin laboratuvara gönderilmesine iliÅŸkin masraflar ile hizmet ve analiz ücretleri konaklama birimleri tarafından ödenir. (2) Klinik numunelerin gönderim ve analiz ücretleri gönderen saÄŸlık kurumu tarafından ödenir. Yürürlük MADDE 30 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüÄŸe girer. Yürütme MADDE 31 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini SaÄŸlık Bakanı yürütür. |